چرا بدن به مس نیاز دارد و علائم کمبود آن چیست؟

برخی مواد معدنی نقش حیاتی در سلامت بدن دارند و کمبود آنها می‌تواند اثرات جدی بر انرژی، مغز و عملکرد بدن بگذارد. یکی از این مواد، مس است که اهمیت آن اغلب نادیده گرفته می‌شود، در حالی که بدن قادر به تولید آن نیست و دریافت آن تنها از طریق رژیم غذایی ممکن است. در این مقاله، نقش مس، علائم کمبود آن و منابع غذایی غنی از این ماده بررسی می‌شود.

چرا به مس نیاز داریم؟

مس یکی از مواد معدنی ضروری بدن است که در عملکرد بسیاری از سیستم‌ها نقش دارد. این ماده کم‌حجم اما حیاتی در تولید انرژی سلولی، سلامت مغز، سیستم ایمنی و ساخت استخوان‌ها و کلاژن مؤثر است. بدون مس کافی، بدن نمی‌تواند عملکرد مطلوب خود را داشته باشد.

• تولید انرژی و سلامت سلولی: مس در فعالیت آنزیم‌ها و تولید انرژی در سلول‌ها نقش دارد.
• تقویت سیستم ایمنی: مس به تولید گلبول‌های سفید و مقابله با عفونت‌ها کمک می‌کند.
• ساخت گلبول‌های قرمز و آهن: مس برای جذب و استفاده صحیح از آهن ضروری است و کمبود آن می‌تواند به کم‌خونی منجر شود.
• سلامت استخوان و کلاژن: مس به ساخت و نگهداری استخوان‌ها و بافت همبند کمک می‌کند و نقش مهمی در رشد مغز دارد.

مطالعات نشان می‌دهند که مصرف کافی مس با بهبود عملکرد شناختی و حافظه در بزرگسالان مرتبط است و کمبود آن ممکن است مشکلات عصبی و خستگی مزمن ایجاد کند.

علت‌ های کمبود مس

کمبود مس معمولاً نادر است، اما برخی شرایط می‌توانند جذب این ماده معدنی را کاهش دهند. شناسایی علل کمبود به پیشگیری و درمان آن کمک می‌کند.

• جراحی‌های معده: افرادی که تحت بای‌پس معده یا گاسترکتومی قرار گرفته‌اند، ممکن است به دلیل عبور نکردن غذا از بخش‌هایی از روده که جذب مس در آنجا انجام می‌شود، دچار کمبود شوند.
• بیماری‌های روده: بیماری سلیاک یا بیماری‌های التهابی روده می‌توانند باعث کاهش جذب مواد مغذی، از جمله مس شوند.
• مصرف بیش از حد روی: مکمل‌های روی می‌توانند با مس رقابت کنند و جذب آن را کاهش دهند. مصرف بیش از حد زینک به‌طور طولانی‌مدت ممکن است کمبود مس ایجاد کند.
• اختلالات ژنتیکی: بیماری منکز، ناشی از نقص ژن ATP7A، می‌تواند باعث تجمع مس در روده و کلیه و کمبود مس در مغز و خون شود، که منجر به مشکلات عصبی می‌شود.

علائم کمبود مس

کمبود مس می‌تواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند که اغلب با دیگر بیماری‌ها اشتباه گرفته می‌شود. شناسایی به موقع این علائم برای پیشگیری از مشکلات مزمن بسیار مهم است.

• خستگی مداوم: کمبود مس می‌تواند باعث کم‌خونی و کاهش انرژی شود و افراد حتی پس از استراحت نیز احساس خستگی کنند.
• بی‌حسی و سوزن‌سوزن شدن: کمبود مس ممکن است مشکلات عصبی ایجاد کند و علائمی شبیه به کمبود ویتامین B12 ایجاد کند.
• مشکل در تعادل و هماهنگی: مس برای سلامت سیستم عصبی ضروری است و کمبود آن می‌تواند منجر به اختلال در تعادل شود.
• استخوان‌های ضعیف: مس به فعالیت آنزیم‌هایی که مواد معدنی را به پروتئین استخوان متصل می‌کنند کمک می‌کند و کمبود آن می‌تواند باعث شکنندگی استخوان‌ها شود.
• افزایش خطر بیماری‌های عفونی: کمبود مس توانایی سیستم ایمنی را کاهش می‌دهد و بدن را در معرض عفونت‌ها قرار می‌دهد.
• مشکلات حافظه و تمرکز: مطالعات نشان داده‌اند که مصرف کافی مس با بهبود عملکرد مغز و حافظه مرتبط است.

منابع غذایی غنی از مس

برای جبران کمبود مس و حفظ سلامت بدن، می‌توان از منابع غذایی طبیعی استفاده کرد. این مواد غذایی غنی از مس هستند و مصرف منظم آن‌ها می‌تواند نیاز روزانه بدن را تأمین کند.

• کبد و صدف خوراکی
• بادام هندی و پسته
• گوجه‌فرنگی خشک شده در آفتاب
• شکلات تلخ
• دانه آفتابگردان و دانه‌های کنجد

مصرف متعادل این مواد به همراه رژیم غذایی سالم می‌تواند به حفظ سلامت مغز، استخوان‌ها و سیستم ایمنی کمک کند.

نتیجه‌ گیری

مس یک ماده معدنی حیاتی است که کمبود آن می‌تواند اثرات گسترده‌ای روی انرژی، سلامت عصبی، استخوان‌ها و سیستم ایمنی داشته باشد. با توجه به اینکه بدن قادر به تولید مس نیست، مصرف روزانه کافی آن از طریق رژیم غذایی اهمیت فراوانی دارد. افراد در معرض خطر، مانند کسانی که جراحی معده داشته‌اند یا بیماری‌های روده دارند، باید توجه ویژه‌ای به مصرف مس داشته باشند. منابع غذایی طبیعی مانند کبد، صدف، مغزها و دانه‌ها بهترین راه برای تأمین این ماده معدنی ضروری هستند و می‌توانند به بهبود عملکرد شناختی، سلامت استخوان و پیشگیری از خستگی مزمن کمک کنند.