مرگ‌ و میر ناشی از بیماری‌ های غیر واگیر در جهان: روند کاهش و عوامل مؤثر

بیماری‌های غیرواگیر (Non-Communicable Diseases یا NCD) شامل بیماری‌های قلبی‌عروقی، دیابت، سرطان و بیماری‌های مزمن ریوی هستند که سالانه میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهند. در دهه گذشته، تلاش‌های گسترده جهانی برای پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان این بیماری‌ها منجر به کاهش مرگ و میر در بسیاری از کشورها شده است. مطالعه‌ای تازه نشان می‌دهد که کاهش نرخ مرگ‌ومیر ناشی از NCD حتی در کشورهایی با بار اولیه پایین بیماری نیز امکان‌پذیر است.

روند کاهش مرگ‌ و میر جهانی از ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹

مطالعه منتشرشده در مجله «لنست» در تاریخ ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۵، با بررسی داده‌های ۱۸۵ کشور و منطقه، نشان داد که مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در اغلب نقاط جهان کاهش یافته است. این کاهش در سطح جهانی نمایانگر تأثیر برنامه‌های بهداشتی، دسترسی بهتر به مراقبت‌های پزشکی و تغییر سبک زندگی است.

• بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ احتمال مرگ ناشی از بیماری‌های غیرواگیر تا سن ۸۰ سالگی در ۸۲ درصد کشورها برای زنان و ۷۹ درصد کشورها برای مردان کاهش یافته است.
• در ۱۸ درصد از کشورها برای زنان و ۲۱ درصد از کشورها برای مردان، این احتمال افزایش یافته است.
• کشورهای با کاهش مرگ‌ومیر بالا، شامل ۷۲ درصد جمعیت زنان و ۷۳ درصد جمعیت مردان جهان در سال ۲۰۱۹ بوده‌اند.

تفاوت‌ های منطقه‌ ای و نقش درآمد کشورها

کاهش مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در کشورهای غربی با درآمد بالا بیشتر مشاهده شده است. بررسی جزئیات نشان می‌دهد که برخی کشورها موفقیت بیشتری در کنترل این بیماری‌ها داشته‌اند، در حالی که برخی دیگر همچنان با چالش مواجه هستند.

• بیشترین کاهش مرگ‌ومیر در این گروه کشورها در دانمارک و کمترین کاهش در ایالات متحده گزارش شده است.
• مناطق آمریکای لاتین و کارائیب، شرق و جنوب شرق آسیا و جنوب آسیا نیز با روند متغیر روبه‌رو بوده‌اند، به‌طوری که برخی کشورها با وخامت جزئی در نرخ مرگ‌ومیر مواجه شده‌اند.
• این تفاوت‌ها نشان می‌دهد که سیاست‌ها و منابع بهداشتی، سبک زندگی و دسترسی به مراقبت‌های درمانی نقش مهمی در موفقیت برنامه‌های پیشگیری دارند.

عوامل مؤثر در کاهش و افزایش مرگ‌ و میر

در بیشتر کشورها، بیماری‌های قلبی‌عروقی بیشترین سهم را در کاهش مرگ‌ومیر ناشی از NCD داشته‌اند. با این حال، برخی بیماری‌ها و شرایط سلامت نیز باعث افزایش مرگ‌ومیر شده‌اند.

• کاهش مرگ‌ومیر عمدتاً ناشی از پیشرفت در درمان بیماری‌های قلبی‌عروقی و مدیریت فشار خون بوده است.
• بیماری‌های عصبی-روانی، سرطان‌های پانکراس و کبد از عوامل اصلی افزایش مرگ‌ومیر در برخی مناطق به شمار می‌روند.
• این یافته‌ها اهمیت تمرکز همزمان بر پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان انواع NCD را برجسته می‌کند.

اهمیت یافته‌ ها برای سیاست‌ گذاران و جامعه جهانی

نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که حتی کشورهایی که در گذشته بار بیماری‌های غیرواگیر پایینی داشته‌اند، می‌توانند با اجرای سیاست‌های بهداشتی مؤثر، کاهش مرگ‌ومیر را تجربه کنند. این امر اهمیت سرمایه‌گذاری در بهداشت عمومی، آموزش سلامت و مراقبت‌های پزشکی را تأکید می‌کند.

• کاهش مرگ‌ومیر نیازمند تلاش هماهنگ در سطح ملی و منطقه‌ای است.
• برنامه‌های پیشگیری و ارتقای سبک زندگی سالم می‌توانند تأثیر طولانی‌مدت بر سلامت جمعیت داشته باشند.
• دسترسی به مراقبت‌های درمانی با کیفیت و تشخیص زودهنگام بیماری‌ها کلید موفقیت در کاهش مرگ‌ومیر است.

نتیجه‌ گیری

کاهش مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در جهان طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹، نشان‌دهنده پیشرفت‌های مهم در حوزه سلامت عمومی و مراقبت‌های پزشکی است. با این حال، چالش‌ها و تفاوت‌های منطقه‌ای همچنان وجود دارد و نیازمند اقدامات مستمر و برنامه‌ریزی دقیق در سیاست‌های بهداشتی و پیشگیری از بیماری‌ها است. این یافته‌ها به سیاست‌گذاران و سازمان‌های جهانی کمک می‌کند تا راهکارهای هدفمند برای کاهش بار جهانی NCD طراحی کنند و سلامت جمعیت را ارتقا دهند.