روش‌ های کنترل اضطراب جدایی در کلاس اولی‌ ها

اضطراب جدایی یکی از واکنش‌های طبیعی کودکان در هنگام ورود به محیط‌های جدید مانند پیش‌دبستانی و کلاس اول است. این حالت معمولا با گریه، بی‌قراری و مقاومت در برابر جدا شدن از والدین ظاهر می‌شود و بخشی از فرآیند رشد شناختی و اجتماعی کودک به شمار می‌آید. والدین با شناخت درست این اضطراب و استفاده از روش‌های مناسب می‌توانند این دوره حساس را برای کودک و خود آرام‌تر کنند.

شناخت اضطراب جدایی و علائم آن

قبل از ارائه راهکارها، والدین باید بدانند که اضطراب جدایی بخشی طبیعی از رشد کودک است و از حدود شش ماهگی آغاز می‌شود و در سن حدود سه سالگی کاهش می‌یابد. با ورود کودک به مدرسه یا پیش‌دبستانی، این اضطراب مجددا خود را نشان می‌دهد و معمولاً در کودکانی که تجربه حضور در محیط‌های گروهی دارند کمتر است.

• علائم معمول شامل گریه، بی‌قراری، چسبیدن به والدین و مقاومت در برابر جدا شدن است.
• برخی کودکان ممکن است علائم جسمی مانند دل‌درد، تهوع، سردرد یا سرگیجه نیز نشان دهند که در بسیاری از موارد ناشی از اضطراب است.
• این اضطراب به خودی خود طبیعی است، اما در صورت تشدید و طولانی شدن، ممکن است به اختلال اضطراب جدایی تبدیل شود که نیازمند مداخله تخصصی است.

پرهیز از تندی و دروغ گفتن

یکی از مهم‌ترین نکات برای کاهش اضطراب جدایی، رفتار صبورانه و تدریجی والدین است. مواجهه با کودک با تندی یا وعده‌های دروغین، اعتماد او را کاهش داده و اضطراب را تشدید می‌کند.

• والدین باید جدا شدن کودک را به صورت تدریجی انجام دهند و در روزهای نخست همراه او در مدرسه حضور داشته باشند.
• وعده‌های والدین باید قابل اجرا باشند؛ برای مثال اگر قول داده‌اند ساعت مشخصی برای بردن کودک می‌آیند، حتما به آن عمل کنند.
• استفاده از خشونت یا پاسخ‌های نامناسب به نگرانی کودک، اثر معکوس دارد و اعتماد او را تضعیف می‌کند.
• همکاری معلمان با کودکان دچار اضطراب نیز نقش مهمی در آرام کردن کودک و تسهیل جدایی دارد.

گفت‌ و گو با کودک و ایجاد امنیت روانی

کودک باید بتواند درباره ترس‌ها و نگرانی‌های خود صحبت کند. سرکوب احساسات یا پاسخ‌های تند به پرسش‌های کودک باعث تشدید اضطراب و ایجاد برداشت‌های اشتباه می‌شود.

• والدین باید منشاء اضطراب کودک را شناسایی کرده و اطلاعات درست و آرام‌بخش جایگزین داده‌های نادرست ذهن کودک کنند.
• بسیاری از کودکان ترس دارند که با جدا شدن، والدین را برای همیشه از دست بدهند. والدین باید امنیت خاطر لازم را به کودک بدهند.
• توصیه می‌شود والدین از مشاجره و تنش‌های خانوادگی در نزدیکی زمان بازگشایی مدارس خودداری کنند.

تقویت استقلال و مسئولیت‌ پذیری کودک

یکی دیگر از راهکارهای مؤثر، دادن مسئولیت‌های کوچک به کودک است تا حس کند بزرگ شده و توانایی مدیریت موقعیت‌های جدید را دارد. این کار به کاهش اضطراب و افزایش اعتماد به نفس او کمک می‌کند.

• اجازه دهید کودک خودش بخشی از کارهای روزانه مدرسه را انجام دهد، مانند بردن کیف یا انتخاب کتاب.
• تشویق کودک به تصمیم‌گیری‌های کوچک در مدرسه باعث تقویت استقلال و کاهش اضطراب جدایی می‌شود.

نتیجه‌ گیری

اضطراب جدایی در کلاس اولی‌ها یک پدیده طبیعی و بخشی از رشد روانی و اجتماعی کودک است. والدین با شناسایی علائم، جدا شدن تدریجی، ایجاد امنیت روانی، پرهیز از خشونت و دروغ، و تقویت حس استقلال کودک می‌توانند این دوره را با حداقل استرس و بیشترین آرامش برای کودک و خود مدیریت کنند. همکاری معلمان و محیط آموزشی مناسب نیز نقش مهمی در کاهش اضطراب و تسهیل ورود کودک به مدرسه دارد.