اجاق‌ های گاز خانگی و افزایش ریسک آسم و سرطان ریه

اغلب مردم تصور می‌کنند خانه، امن‌ترین محیط برای حفاظت از سلامت است، اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که برخی وسایل خانگی، به‌ویژه اجاق‌های گاز و پروپانی، می‌توانند سطح آلودگی هوای داخلی را به میزان قابل توجهی افزایش دهند. دی‌اکسید نیتروژن، گازی سمی که عمدتاً از وسایل نقلیه منتشر می‌شود، اکنون در محیط داخلی خانه‌ها نیز یافت می‌شود و سلامت تنفسی و عمومی افراد را تهدید می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند این آلاینده می‌تواند باعث تحریک مجاری تنفسی، تشدید آسم و در بلندمدت افزایش خطر سرطان ریه شود.

نقش اجاق گاز در مواجهه با دی‌ اکسید نیتروژن

دی‌اکسید نیتروژن یکی از آلاینده‌های خطرناک است که حتی مواجهه کوتاه‌مدت با آن می‌تواند اثرات منفی بر سیستم تنفسی داشته باشد. طبق پژوهش دانشگاه استنفورد، اجاق‌های گازسوز و پروپانی سهم قابل توجهی در میزان مواجهه طولانی‌مدت افراد با این گاز دارند.

در افرادی که به‌طور منظم از این اجاق‌ها استفاده می‌کنند، حدود یک‌چهارم از کل مواجهه بلندمدت با دی‌اکسید نیتروژن ناشی از استفاده از همین اجاق‌هاست و این میزان در استفاده مداوم می‌تواند به بیش از نیمی از کل مواجهه فرد برسد. این تحقیق همچنین نشان می‌دهد که در زمان روشن بودن اجاق، غلظت دی‌اکسید نیتروژن در هوای داخلی به‌صورت کوتاه‌مدت بسیار افزایش یافته و حتی از مقادیر توصیه‌شده سازمان جهانی بهداشت و آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا فراتر می‌رود.

اثرات منفی بر سلامت

دی‌اکسید نیتروژن و سایر آلاینده‌های منتشرشده از اجاق‌های گاز می‌توانند مجاری تنفسی را تحریک کرده و در افرادی که مستعد هستند، موجب تشدید آسم شوند. علاوه بر این، پژوهش‌های قبلی دانشگاه پردو نشان داده‌اند که این اجاق‌ها می‌توانند تا ۱۰۰ برابر بیشتر از اگزوز خودروها ذرات ریز و خطرناک تولید کنند.

این آلاینده‌ها با افزایش التهاب ریوی و آسیب به سلول‌های تنفسی، خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن ریوی و حتی سرطان ریه را افزایش می‌دهند. همچنین اجاق‌های گاز می‌توانند بنزن آزاد کنند؛ ماده‌ای سرطان‌زا که ارتباط مستقیم با اختلالات خونی و سرطان خون دارد.

راهکارهای کاهش مواجهه با آلاینده‌ ها

محققان تأکید دارند که جایگزینی اجاق‌های گاز با نمونه‌های برقی می‌تواند به شکل چشمگیری سطح دی‌اکسید نیتروژن در محیط داخلی خانه‌ها را کاهش دهد.

علاوه بر جایگزینی با اجاق برقی، اقدامات زیر می‌توانند میزان مواجهه را کاهش دهند:

• استفاده از تهویه مناسب هنگام آشپزی، مانند هود یا باز گذاشتن پنجره.
• بهره‌گیری از وسایل برقی کم‌هزینه مانند کتری برقی، توستر و آرام‌پز.
• کاهش استفاده همزمان از چند وسیله گازسوز در فضای کوچک.

اجرای این تدابیر می‌تواند نه تنها سلامت تنفسی را حفظ کند، بلکه خطرات بلندمدت ناشی از دی‌اکسید نیتروژن و سایر آلاینده‌ها را کاهش دهد.

اقدامات قانونی و سیاست‌ های دولتی

در پاسخ به این خطر، ایالت نیویورک در سال ۲۰۲۳ قانونی موسوم به «ساختمان‌های تمام برقی» تصویب کرد که استفاده از لوازم برقی را در اغلب ساختمان‌های نوساز الزامی می‌کند. این قانون قرار بود از اول ژانویه ۲۰۲۶ اجرایی شود، اما شکایت‌های حقوقی در دادگاه‌های فدرال موجب تأخیر در اجرای آن شده است.

این اقدام نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری هوشمند در زمینه کاهش آلاینده‌های داخلی می‌تواند نقش مهمی در سلامت عمومی ایفا کند و استفاده از وسایل خانگی برقی جایگزین می‌تواند بخشی از راهکارهای بلندمدت برای محافظت از سلامت افراد باشد.

نتیجه‌ گیری

مطالعات اخیر هشدار می‌دهند که اجاق‌های گاز و پروپانی، منابع پنهان دی‌اکسید نیتروژن در محیط داخلی خانه‌ها هستند و می‌توانند خطر آسم، مشکلات تنفسی و حتی سرطان ریه را افزایش دهند. جایگزینی این اجاق‌ها با نمونه‌های برقی، استفاده از تهویه مناسب و بهره‌گیری از وسایل کم‌مصرف، راهکارهایی عملی برای کاهش مواجهه با آلاینده‌ها به شمار می‌روند. این یافته‌ها اهمیت آگاه‌سازی خانواده‌ها و سیاست‌گذاران را برای ایجاد محیطی سالم و امن برای کودکان و بزرگسالان بیش از پیش روشن می‌کنند.