فواید بادام زمینی برای تقويت حافظه و سلامت مغز

بادام زمینی شاید در نگاه اول یک خوراکی ساده و روزمره به نظر برسد، اما پژوهش های جدید نشان می دهد که این دانه مقوی می تواند تاثيری فراتر از یک میان وعده معمولی داشته باشد. دانشمندان در بررسی های تازه خود دریافتند که مصرف روزانه مقدار مشخصی بادام زمینی بدون نمک و بوداده با پوست، می تواند عملکرد ذهنی، جریان خون مغزی و سلامت قلب را در سالمندان به شکل محسوسی تقويت کند. اهمیت این نتایج زمانی بیشتر می شود که بدانیم بسیاری از مشکلات شناختی و حافظه در سنین بالا با بهبود گردش خون در مغز قابل کنترل هستند.

جزئیات طرح پژوهشی و شیوه مصرف بادام زمینی

پژوهشگران توضیح داده اند که حرارت اضافی یا خرد کردن بادام زمینی ممکن است ساختار مواد موثر آن را دستکاری کند. به همین دلیل تاکید شده مصرف باید کاملا طبیعی باشد.

متخصصان دانشگاه ماستريخت هلند ۳۱ فرد سالم ۶۰ تا ۷۵ ساله را وارد یک دوره ۱۶ هفته ای کردند. این افراد موظف بودند روزانه ۶۰ گرم بادام زمینی بدون نمک و بوداده با پوست مصرف کنند؛ رقمی که تقریبا برابر با دو وعده معمولی است. به شرکت کنندگان هشدار داده شد که بادام زمینی را به هیچ صورت تغییر ندهند؛ یعنی نه خرد کنند، نه پودر کنند و نه در غذا بپزند. تنها شکل خام بوداده شده و دست نخورده باید مصرف می شد تا مواد مغذی آن حفظ شود.

این افراد در سه مرحله شامل آغاز، نیمه و پایان دوره مورد آزمایش کامل قرار گرفتند. ترکیب بدنی، فشار خون و در مرحله پایانی، وضعیت شناختی و جریان خون مغزی آن ها سنجیده شد.

تاثير بادام زمینی بر جریان خون مغزی

مغز برای زنده ماندن و فعالیت به مقدار ثابتی خون نیاز دارد که اکسیژن و مواد غذایی را وارد بافت های عصبی کند. اگر جریان خون کاهش یابد، توانایی شناختی، سرعت واکنش، تمرکز و حتی روحیه فرد افت می کند. افزایش این جریان به معنی بهبود سلامت مغز در سطح پایه است.

نتایج تصویربرداری نشان داد توانایی عروق مغز برای تنظیم جریان خون به شکل محسوسی بهتر شده است. پس از ۱۶ هفته مصرف روزانه بادام زمینی، جریان خون کلی مغز ۳ ممیز ۶ درصد نسبت به دوره کنترل افزایش یافت. این عدد برای یک تغییر غذایی ساده، مقدار قابل توجهی به شمار می رود.

به گفته دکتر پيتر يوريس، نویسنده اصلی تحقیق، جریان خون مغزی یا همان سي بي اف (CBF) یکی از مهم ترین شاخص های سلامت مغز است. کاهش اين شاخص معمولا با ضعف حافظه، کاهش سرعت پردازش و مشکلات توجه همراه است.

تقويت خون رسانی در نواحی مختلف مغز

پژوهشگران علاوه بر جریان خون کلی، نواحی خاصی از مغز را نیز بررسی کردند. هر بخش مغز وظایف ویژه ای دارد و هرگونه تغییر در گردش خون آن می تواند بر عملکرد شناختی اثر بگذارد. بررسی این بخش ها نشان داد مصرف بادام زمینی می تواند روی کارکرد های مربوط به حافظه، زبان و تصمیم گیری تاثیر مثبت بگذارد.

در ماده خاکستری مغز که مرکز سلول های عصبی است، جریان خون ۴ ممیز ۵ درصد افزایش یافت. در لوب پيشانی که مسئول تصمیم گیری، برنامه ریزی و کنترل احساسات است، افزایش ۶ ممیز ۶ درصدی دیده شد. در لوب گيجگاهی که نقش مهمی در حافظه و زبان دارد نیز افزایش ۴ ممیز ۹ درصدی ثبت شد.

افرادی که بادام زمینی مصرف کرده بودند در آزمون حافظه توانستند واژه های بیشتری از یک لیست ۲۰ دقیقه قبل را به یاد بیاورند، که این نشان دهنده اثر مستقیم تغییرات عروقی بر حافظه کوتاه مدت است.

چرا بادام زمینی چنین تاثيری می گذارد؟

بادام زمینی تنها یک منبع انرژی نیست؛ بلکه ترکیبی از چند ماده فعال زیستی است. همین مجموعه عناصر باعث می شود که تاثیر آن گسترده تر از تصور معمول باشد.

به گزارش ایندیپندنت، بادام زمینی سرشار از ال ارژنين، چربی های غير اشباع و پلی فنول هاست. این ترکیبات به طور مستقیم بر سلامت دیواره رگ ها و انعطاف پذیری عروق اثر می گذارند. پوست بادام زمینی نیز منبع غنی فیبر و آنتی اکسیدان هاست و نقشی مهم در کاهش التهاب و تقويت باکتری های مفید روده دارد که خود می تواند بر مغز اثر غیر مستقیم داشته باشد.

تاثیرات قلبی و عروقی فراتر از مغز

بخش قابل توجه مطالعه نشان می دهد که فواید بادام زمینی تنها به مغز خلاصه نمی شود. سلامت قلب و عروق که نقش حیاتی در عمر و کیفیت زندگی دارد نیز تحت تاثير مثبت قرار گرفته است. کاهش فشار خون همواره یکی از مهم ترین عوامل در کاهش خطر سکته مغزی و زوال شناختی است.

طبق یافته ها، فشار خون سيستوليک شرکت کنندگان به طور متوسط ۵ میلی متر جیوه کاهش یافت و فشار نبض نیز حدود ۴ میلی متر جیوه کم شد. این کاهش ها از نظر پزشکی بسیار مهم تلقی می شوند، زیرا فشار خون بالا می تواند به رگ های کوچک قلب و مغز آسیب وارد کند و احتمال زوال عقل را افزایش دهد. به طور آماری افرادی که در میانسالی با فشار خون بالا زندگی می کنند، حدود ۴۹ درصد بیشتر در معرض خطر افت شناختی قرار می گیرند.

جالب این است که با وجود افزایش حدود ۳۴۰ کالری دریافتی روزانه، شرکت کنندگان تقریباً هیچ افزایش وزنی را تجربه نکردند، که نشان دهنده تاثیر سیر کننده و تنظیم کننده اشتهای بادام زمینی است.

آیا فراورده های بادام زمینی هم همین فایده را دارند؟

محققان اکنون قصد دارند بررسی کنند که آیا محصولاتی مانند کره بادام زمینی یا فرآورده های دیگر می توانند اثر مشابهی ایجاد کنند یا خیر. همچنین مشخص نیست آیا مقدار کمتر از ۶۰ گرم نیز می تواند همین تاثیرات مثبت را بر مغز و عروق ایجاد کند یا نه. این پرسش ها مسیر تحقیقات آینده را شکل خواهد داد.

جمع بندی

پژوهش جدید نشان می دهد که بادام زمینی، اگر در شکل طبیعی و بدون مزاحمت های رایج فرآوری مصرف شود، می تواند جریان خون مغزی، حافظه و سلامت قلب را به شکل محسوسی تقويت کند. افزایش خون رسانی در مناطق کلیدی مغز و کاهش فشار خون از مهم ترین نتایج این بررسی هستند. این یافته ها بار دیگر نشان می دهد که گاهی یک تغییر کوچک در تغذیه روزانه، می تواند تاثیری بزرگ بر سلامت شناختی و جسمی داشته باشد.