علائم پاره شدن کیست تخمدان چیست؟ راهنمای جامع تشخیص و مراقبت

کیست تخمدان، کیسه‌های کوچک پر از مایع هستند که در تخمدان‌ها رشد می‌کنند و معمولاً خوش‌خیم و بی‌ضرر هستند. در بسیاری از موارد، این کیست‌ها بدون علامت بوده و خودبه‌خود از بین می‌روند، اما گاهی اوقات ممکن است پاره شوند و این پارگی می‌تواند با علائم مختلف و گاهی خطرناک همراه باشد. آگاهی از این علائم و شناخت دقیق آن‌ها به افراد کمک می‌کند تا در صورت بروز مشکل، سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند و از عوارض جدی جلوگیری شود.

پاره شدن کیست تخمدان چگونه رخ می‌ دهد و چرا اهمیت دارد؟

پارگی کیست تخمدان زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از این کیست‌های پر از مایع دچار ترک خوردگی یا شکاف شود. این حالت می‌تواند باعث رها شدن مایع داخل کیست درون حفره شکمی شود که منجر به درد و التهاب می‌شود. اگر این التهاب شدید شود یا باعث خونریزی داخلی گردد، وضعیت خطرناکی ایجاد خواهد شد که نیازمند مداخله پزشکی فوری است. در عین حال، برخی پارگی‌ها بدون علامت خاصی رخ می‌دهند و بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می‌یابند.

علائم بارز پاره شدن کیست تخمدان

هر فردی که کیست تخمدان دارد باید نسبت به علائم پاره شدن آن آگاه باشد، زیرا در صورت عدم توجه، این حالت ممکن است به عوارض جدی منجر شود.

۱. خونریزی غیرطبیعی در دوران قاعدگی یا بین دو سیکل

خونریزی غیرمعمول، به‌خصوص خونریزی شدید یا طولانی‌مدت در دوران قاعدگی، می‌تواند نشانه پاره شدن کیست باشد. همچنین خونریزی بین دو دوره قاعدگی که به صورت لکه‌بینی یا خونریزی بیشتر باشد، علامتی هشداردهنده است. این خونریزی ناشی از آسیب دیدن رگ‌های خونی در اثر پارگی کیست است که می‌تواند باعث خونریزی داخلی شود.

۲. احساس فشار و برآمدگی غیرمعمول در شکم

کیست‌های بزرگ باعث می‌شوند که شکم دچار تورم و برآمدگی شود. پس از پارگی، هرچند فشار کیست بر اعضای داخلی کاهش می‌یابد، اما تورم شکم همچنان به دلیل تجمع مایع یا خون درون حفره شکمی باقی می‌ماند. این وضعیت می‌تواند نشانه وجود عارضه باشد که به درمان نیاز دارد.

۳. درد ناگهانی و شدید در ناحیه شکم و لگن

دردی که به صورت ناگهانی و با شدت بالا در یک طرف شکم یا لگن ظاهر می‌شود، می‌تواند علامت پاره شدن کیست باشد. این درد معمولاً متمرکز در همان طرفی است که کیست پاره شده است. در زنان باردار، چنین دردی باید سریعاً بررسی شود چون ممکن است سلامت مادر و جنین را تحت تأثیر قرار دهد. مطالعات نشان داده‌اند که احتمال پاره شدن کیست در سمت راست تخمدان بیشتر است؛ علت آن نیز تفاوت‌های آناتومیکی در رگ‌های خونی تخمدان راست است که خون‌رسانی بیشتری دارد و بنابراین فشار روی کیست‌ها در این سمت بیشتر است.

علائم جانبی و هشداردهنده دیگر

علاوه بر علائم اصلی بالا، ممکن است نشانه‌های دیگری نیز ظاهر شوند که نشانه بروز عوارض جدی هستند و نباید آن‌ها را نادیده گرفت:

• نفخ شکمی: تجمع مایع در شکم باعث احساس سنگینی و تورم می‌شود.
• تب و علائم عفونت: بالا رفتن دمای بدن می‌تواند نشان‌دهنده التهاب یا عفونت ناشی از پارگی کیست باشد.
• تهوع و استفراغ: که ممکن است به دلیل درد شدید یا التهاب ایجاد شود.
• سرگیجه و ضعف عمومی: به‌خصوص در صورت خونریزی داخلی که باعث افت فشار خون می‌شود.
• افزایش ضربان قلب: علامتی از تلاش بدن برای جبران کم‌خونی یا کاهش فشار خون است.

چرا برخی پاره شدن کیست را جدی نمی‌ گیرند؟

در بسیاری از موارد، پارگی کیست تخمدان به دلیل عدم وجود علائم یا وجود علائم خفیف نادیده گرفته می‌شود. این موضوع می‌تواند موجب شود بیمار دیر مراجعه کند و عوارض پیچیده‌تری برایش پیش بیاید. بنابراین، در صورتی که درد غیرمعمول، خونریزی شدید، یا تورم مداوم در ناحیه شکم یا لگن داشتید، بهتر است هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.

روش‌ های تشخیص و درمان پاره شدن کیست تخمدان

تشخیص پاره شدن کیست معمولاً از طریق معاینه بالینی، سونوگرافی و بررسی آزمایش‌های خون انجام می‌شود. در برخی موارد که پارگی باعث خونریزی شدید یا التهاب شده، ممکن است نیاز به بستری شدن و جراحی وجود داشته باشد. درمان‌ها بسته به شدت و نوع علائم می‌تواند شامل مراقبت‌های حمایتی، داروهای ضد درد و ضد التهاب، و در موارد حاد جراحی باشد.

جمع‌ بندی

پارگی کیست تخمدان یک وضعیت پزشکی است که در اکثر موارد بدون علامت و خود به خود بهبود می‌یابد، اما گاهی می‌تواند خطرناک باشد. شناخت علائم و اقدام سریع می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند. اگر احساس درد شدید، خونریزی غیرطبیعی یا سایر علائم هشداردهنده را داشتید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. همچنین، انجام معاینات دوره‌ای و سونوگرافی منظم برای زنان، به ویژه در سنین باروری، می‌تواند به تشخیص زودهنگام و پیشگیری از مشکلات کمک کند.