تب های ناشناخته در بدن؛ علائم هشدار و علت ها
تب یکی از شایع‌ترین نشانه‌هایی است که اغلب نشان می‌دهد بدن با نوعی اختلال یا بیماری درگیر شده است. با این حال، زمانی که تب بدون دلیل مشخصی برای مدت طولانی ادامه پیدا می‌کند، می‌تواند به مسئله‌ای...
تب یکی از شایع‌ترین نشانه‌هایی است که اغلب نشان می‌دهد بدن با نوعی اختلال یا بیماری درگیر شده است. با این حال، زمانی که تب بدون دلیل مشخصی برای مدت طولانی ادامه پیدا می‌کند، می‌تواند به مسئله‌ای جدی‌تر از یک سرماخوردگی ساده تبدیل شود. بسیاری از بیماری‌های مزمن و حتی تهدیدکننده‌ی زندگی در پشت پرده‌ی این نوع تب‌ها پنهان هستند و به همین دلیل تشخیص زودهنگام اهمیت بسیار زیادی دارد.
در این مقاله به بررسی علل، علائم و اقدامات ضروری در مواجهه با تب‌های طولانی‌مدت و بدون علت می‌پردازیم.
تب طولانی مدت بدون علت؛ علامتی که نباید نادیده گرفته شود
تب مداوم و بدون دلیل مشخص همیشه زنگ خطری جدی برای سلامتی است. در حالی که اکثر تب‌ها به‌طور موقتی و در واکنش به عفونت‌ها ایجاد می‌شوند، مواردی وجود دارند که تب هفته‌ها ادامه دارد بدون اینکه علت روشنی برای آن پیدا شود. در این شرایط، نیاز به بررسی دقیق پزشکی وجود دارد تا علت زمینه‌ای مشخص و درمان آغاز شود.
تعریف تب طولانی‌مدت بدون علت مشخص
- دمای بدن فرد به‌صورت مداوم بالای ۳۸.۳ درجه سانتی‌گراد است.
- تب حداقل سه هفته یا بیشتر ادامه دارد.
- با وجود انجام آزمایش‌های بالینی و پاراکلینیکی در طول حداقل یک هفته بستری، علت مشخصی برای تب یافت نشده است.
- تب به داروهای تب‌بر و آنتی‌بیوتیک‌ها پاسخ نمی‌دهد.
شایع ترین علل تب های مداوم و بدون علت مشخص
در حالی که علت تب‌های کوتاه‌مدت اغلب به راحتی قابل شناسایی است، بررسی تب‌های مزمن نیازمند دقت بالا و همکاری تخصصی بین پزشکان است. دلایل زیر از جمله رایج‌ترین عوامل ایجاد این نوع تب‌ها هستند:
- عفونت‌ها: مانند سل، تب مالت، تب خراش گربه، بیماری لایم، و عفونت‌های ویروسی مانند مونونوکلئوز.
- سرطان‌ها: از جمله سرطان‌های خون (لوسمی)، سرطان‌های مجرای صفراوی، کبد و کلیه.
- بیماری‌های التهابی و خودایمنی: مثل واسکولیت (التهاب عروق)، لوپوس و التهاب داخلی قلب (اندوکاردیت).
- واکنش به داروها: بعضی داروها می‌توانند به‌تنهایی باعث ایجاد تب‌های پایدار شوند.
علائم همراه با تب های مزمن که باید جدی گرفته شوند
تب طولانی‌مدت معمولاً به‌تنهایی بروز نمی‌کند و ممکن است با علائم دیگر همراه باشد که نشان‌دهنده‌ی بیماری‌های زمینه‌ای جدی هستند. آگاهی از این علائم به تصمیم‌گیری سریع‌تر برای مراجعه به پزشک کمک می‌کند.
- تعریق شدید و لرزهای مکرر
- کاهش فشار خون، افزایش ضربان قلب، تنگی نفس
- سردرد، سفتی گردن، گیجی یا تغییرات شناختی
- گلودرد، سرفه یا خشکی گلو
- دردهای عضلانی یا مفصلی
- گرفتگی سینوس‌ها و ترشحات غیرعادی بینی
- کاهش اشتها، خستگی مفرط، رنگ‌پریدگی پوست
چه زمانی باید فوراً به پزشک مراجعه کرد؟
هرچند بسیاری از تب‌ها خودبه‌خود بهبود می‌یابند، اما در برخی شرایط خاص، مراجعه سریع به پزشک ضروری است. خصوصاً در موارد زیر باید تردیدی در مراجعه وجود نداشته باشد:
تب بیش از سه روز ادامه پیدا کرده و علائم دیگری نیز همراه آن است.
- افرادی که دچار نقص سیستم ایمنی، دیابت یا مشکلات قلبی هستند.
- نوزادان زیر سه ماه با دمای بدن ۳۸ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر.
- کودکان بین سه ماه تا سه سال که تبشان با علائم دیگری مانند بثورات پوستی، بی‌اشتهایی یا خستگی همراه است.
گروه های در معرض خطر برای تب های طولانی مدت
بعضی از افراد به‌دلیل شرایط خاص جسمی یا بیماری‌های زمینه‌ای، بیشتر در معرض ابتلا به تب‌های مزمن و بدون علت مشخص قرار دارند. این افراد باید نسبت به تغییرات دمای بدن خود حساس‌تر باشند.
- افراد مبتلا به آسم یا بیماری‌های ریوی
- مبتلایان به آرتریت روماتوئید یا بیماری‌های خودایمنی
- بیماران دیابتی
- مبتلایان به بیماری کرون یا التهاب روده
- افرادی با مشکلات قلبی، کبدی یا کلیوی مزمن
- بیماران مبتلا به MS، سکته مغزی یا فلج مغزی
- بیماران دارای HIV یا ایدز
- افرادی که پیوند عضو انجام داده‌اند
نقش داروها و درمان ها در ایجاد تب های پایدار
برخی داروها و روش‌های درمانی ممکن است باعث ایجاد تب‌های طولانی شوند. این مسئله معمولاً به‌عنوان عارضه‌ی جانبی دارویی شناخته می‌شود و باید توسط پزشک بررسی و مدیریت شود.
- آنتی‌بیوتیک‌ها
- داروهای ضد فشار خون
- داروهای ضد تشنج
- برخی واکسن‌ها: مانند واکسن کزاز، دیفتری، سیاه‌سرفه، پنوموکوک
- داروهای استروئیدی
- شیمی‌درمانی و پرتودرمانی
- داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی: مانند متوترکسات، سیکلوفسفامید، آزاتیوپرین
نتیجه گیری
تب، اگرچه در ظاهر ساده و آشنا به‌نظر می‌رسد، می‌تواند نشان‌دهنده‌ی بیماری‌های عمیق و گاه خطرناک در بدن باشد. به‌خصوص زمانی که این تب طولانی‌مدت، مقاوم به درمان و بدون علت مشخص است، نباید به‌سادگی از کنار آن گذشت. بهترین رویکرد، پیگیری تخصصی پزشکی و انجام آزمایش‌های لازم برای یافتن منشأ اصلی آن است. از طرف دیگر، اگر دارو مصرف می‌کنید، بیماری زمینه‌ای دارید یا اخیراً واکسیناسیون انجام داده‌اید، این موارد را با پزشک خود در میان بگذارید تا فرآیند تشخیص دقیق‌تر و سریع‌تر انجام شود.
اگر تب شما بیش از سه روز ادامه یافته یا همراه با علائمی غیرعادی است، به‌جای خوددرمانی، به پزشک مراجعه کنید. در برخی موارد، این تب می‌تواند نشانه‌ی یک بیماری جدی‌تر باشد که در مراحل اولیه قابل درمان است.