قلقلک دادن نوزاد؛ چه اتفاقاتی در مغز او می‌ افتد؟

در طول سال‌ها، بحث‌های مختلفی پیرامون پدیده‌ی قلقلک و واکنش‌های مغز به آن مطرح شده است. این پدیده که واکنش‌های شگفت‌انگیزی را در بدن انسان برمی‌انگیزد، هنوز هم یکی از موضوعات پر سوال در علم عصب‌شناسی است. از آنجا که این تجربه از دوران کودکی تا بزرگسالی برای همه افراد رخ می‌دهد، این سوال به ذهن می‌آید که چه فرآیندهای مغزی در پس این واکنش‌های خودانگیخته و گاهی غیرقابل کنترل قرار دارد.

در این زمینه، پژوهشگران بسیاری از جمله متخصصان برجسته‌ی علوم اعصاب به‌طور ویژه در حال بررسی این پدیده هستند. بسیاری از این تحقیقات به‌ویژه در زمینه‌ی نوزادان و واکنش‌های مغزی آن‌ها متمرکز است، چراکه نوزادان نخستین تجربه‌های حسی خود را در قالب لمس و قلقلک در دوران رشد خود تجربه می‌کنند. در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر این پدیده و عملکرد مغزی آن در نوزادان خواهیم پرداخت.

واکنش‌ های مغزی نسبت به قلقلک: فرآیندهایی که هنوز کشف نشده‌ اند

در واکنش به قلقلک، مغز به‌طور خودکار اقداماتی انجام می‌دهد که در بسیاری از موارد موجب خنده‌ی غیرقابل کنترل می‌شود. این واکنش‌ها در تمام انسان‌ها دیده می‌شود، ولی هنوز نمی‌دانیم چرا در برخی افراد این واکنش شدیدتر و در برخی دیگر ضعیف‌تر است. یکی از سوالات اصلی که محققان به دنبال پاسخ به آن هستند، این است که چرا برخی از نواحی بدن بیشتر از سایر نواحی در مقابل قلقلک واکنش نشان می‌دهند. این سوالات، همچنان در حوزه‌ی مطالعات عصب‌شناسی گوناگونی قرار دارد که همچنان به آن پرداخته می‌شود.

پژوهشگران بسیاری به‌ویژه در زمینه‌ی نوروپزشکی به‌دنبال پاسخ به سوالات بی‌پاسخ در مورد پدیده‌ی قلقلک هستند. یکی از محققان برجسته در این حوزه، کُستانتینا کیلتنی است که در موسسه‌ی کارولینسکا و دانشگاه رادبود مشغول تحقیق در این زمینه است. کیلتنی و همکارانش در تلاشند تا با استفاده از ربات‌های دقیق و دستگاه‌های پیشرفته، مکانیزم‌های مغزی و فیزیکی که منجر به واکنش‌های قلقلکی می‌شوند، کشف کنند.

چرا برخی افراد قلقلکی‌ تر از دیگران هستند؟

چندین عامل می‌تواند در این واکنش‌ها تاثیرگذار باشد. یکی از سوالاتی که همواره ذهن پژوهشگران را به خود مشغول کرده است این است که چرا برخی از افراد حساسیت بیشتری نسبت به قلقلک دارند و در مقابل این لمس‌ها واکنش شدیدتری نشان می‌دهند. این تفاوت می‌تواند ناشی از ویژگی‌های بیولوژیکی، عصبی یا حتی جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی افراد باشد.

حتی در بین افراد مختلف، اشخاص با اختلالات خاصی نظیر اوتیسم یا اختلالات اسکیزوتایپی می‌توانند تفاوت‌های زیادی در حساسیت به قلقلک داشته باشند. در برخی افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، این حساسیت بیش از افراد نوروتایپیک است، به‌طوری‌که لمس‌ها و قلقلک‌های مختصر موجب واکنش‌های شدیدتری می‌شود. این تغییرات در نحوه‌ی پردازش اطلاعات حسی در مغز افراد مختلف، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که همچنان مورد تحقیق قرار دارد.

تاثیر قلقلک در تکامل و تعاملات اجتماعی

قلقلک نه‌تنها یک پدیده‌ی طبیعی است، بلکه نقش مهمی در تعاملات اجتماعی و تکامل انسان‌ها و حتی برخی از پستانداران دارد. این پدیده به‌عنوان یکی از ابزارهای بازی و تعامل والدین با نوزادان شناخته می‌شود و ممکن است در درک نیازهای عاطفی و فیزیکی نوزادان نقشی حیاتی ایفا کند. در حقیقت، قلقلک برای بسیاری از گونه‌های پستاندار مانند میمون‌ها و حتی موش‌ها، یک تجربه‌ی طبیعی است که می‌تواند پیامدهای تکاملی داشته باشد.

بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که تجربه‌های قلقلک در نوزادان می‌تواند به‌طور غیرمستقیم بر روی نحوه‌ی برقراری ارتباطات اجتماعی آن‌ها در بزرگسالی تاثیر بگذارد. این امر نشان می‌دهد که ممکن است قلقلک به‌عنوان یک ابزار بیولوژیک برای تشویق تعاملات اجتماعی و ایجاد روابط عاطفی سالم در انسان‌ها و دیگر جانداران عمل کند.

آزمایش‌ های جدید و رویکردهای نوین در مطالعه‌ قلقلک

کیلتنی و تیم تحقیقاتی‌اش در آزمایشگاه با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته برای مطالعه‌ی مکانیزم‌های دقیق مغزی و فیزیولوژیکی قلقلک، آزمایش‌هایی را طراحی کرده‌اند. در این آزمایش‌ها، یک دست رباتیک به‌طور یکنواخت و دقیق در نقاط مختلف بدن فرد آزمایش شده، قلقلک ایجاد می‌کند تا واکنش‌ها و پاسخ‌های مغزی آن قابل بررسی و مقایسه باشد.

کیلتنی معتقد است که این رویکرد جدید می‌تواند در نهایت پاسخ‌هایی برای سوالات بی‌پاسخ در مورد مکانیزم‌های مغزی و فیزیولوژیکی قلقلک به‌همراه داشته باشد. این رویکرد، به‌ویژه برای مطالعات دقیق‌تر در زمینه‌ی اختلالات مغزی و تفاوت‌های فردی در واکنش‌های حسی، اهمیت ویژه‌ای دارد.

نتیجه‌ گیری

اگرچه در حال حاضر هنوز به‌طور کامل نمی‌دانیم که چرا بدن انسان به لمس‌های خاصی واکنش قلقلکی نشان می‌دهد، اما تحقیقات نشان داده‌اند که این پدیده ارتباطات پیچیده‌ای با فرآیندهای مغزی، عاطفی و تکاملی دارد. این سوالات همچنان برای پژوهشگران، به‌ویژه در حوزه‌ی علوم اعصاب، چالشی بزرگ باقی مانده است.

ممکن است که قلقلک در گذشته‌ی تکاملی انسان‌ها، نقشی حیاتی داشته باشد که امروز هنوز به‌طور کامل درک نکرده‌ایم. با این حال، پژوهشگران بر این باورند که مطالعه‌ی بیشتر در این زمینه می‌تواند به کشف رازهای نهفته در عملکرد مغز و ارتباطات اجتماعی انسان‌ها و دیگر جانداران منجر شود.