بیماری ام اس؛ تهدیدی جدی برای سلامت زنان

بیماری ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس، یک اختلال خودایمنی است که با حمله سیستم ایمنی بدن به بافت‌های مغز و نخاع شناخته می‌شود. این بیماری در میان زنان، به ویژه در سنین جوانی و میانسالی، شیوع بیشتری دارد و می‌تواند آثار مخربی بر کیفیت زندگی آن‌ها برجای بگذارد. آگاهی از ریسک بالای این بیماری در بانوان و اقدام‌های پیشگیرانه، گامی مهم برای حفظ سلامت آنان محسوب می‌شود.

چرا زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به ام اس هستند؟

شیوع بیماری ام اس در میان زنان دو تا سه برابر بیشتر از مردان گزارش شده است. این اختلاف قابل توجه به دلایل مختلفی از جمله تفاوت‌های هورمونی، ژنتیکی و محیطی نسبت داده می‌شود. درک این دلایل می‌تواند به شناسایی بهتر گروه‌های در معرض خطر و طراحی برنامه‌های پیشگیری مؤثر کمک کند.

بر اساس اظهارات نسترن مجدی نسب، متخصص مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی اهواز، عوامل محیطی مانند کمبود ویتامین دی، عفونت‌های ویروسی، استعمال دخانیات، چاقی در دوران بلوغ و استرس های روانی، در ترکیب با زمینه ژنتیکی، می‌توانند زنان را بیشتر از مردان در معرض ابتلا به ام اس قرار دهند. این عوامل خطر، به ویژه در مراحل حساس رشد مانند بلوغ، نقش برجسته ای دارند.

علائم ام اس؛ چگونه بانوان باید هوشیار باشند؟

بیماری ام اس طیف وسیعی از علائم جسمی و روانی ایجاد می‌کند که در بانوان می‌تواند با ویژگی‌های خاص و شدت بیشتری ظاهر شود. شناخت این علائم و مراجعه زودهنگام به پزشک می‌تواند تأثیر زیادی بر کنترل روند بیماری داشته باشد.

در بیماری ام اس، سیستم ایمنی بدن به فیبرهای عصبی در مغز و نخاع حمله کرده و باعث علائمی نظیر تاری دید، دو بینی، اختلال تعادل، سرگیجه، اختلالات حسی، ضعف اندام‌ها، مشکلات ادراری و گوارشی، خستگی شدید، مشکلات تمرکز و اختلالات شناختی می‌شود. زنان به دلیل ساختار هورمونی خاص خود ممکن است شدت بیشتری از برخی علائم مانند خستگی مزمن یا مشکلات شناختی را تجربه کنند.

چالش‌ های خاص تشخیص ام اس در زنان

تشخیص زودهنگام ام اس به دلیل تنوع بالای علائم بالینی، کار آسانی نیست و در زنان این چالش دوچندان می‌شود. گاهی علائم بیماری ممکن است با اختلالات شایع دیگر مانند مشکلات تیروئید یا افسردگی اشتباه گرفته شود.

نسترن مجدی نسب تاکید می‌کند که بانوانی که دچار علائم عصبی مبهم یا تغییرات جسمی ناگهانی می‌شوند، باید حتماً به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنند. ام آر آی مغز و نخاع و در برخی موارد آزمایش مایع مغزی نخاعی، ابزارهای کلیدی برای تشخیص قطعی بیماری هستند. تشخیص به موقع می‌تواند روند درمان را بسیار موفق‌تر کند.

انواع بیماری ام اس و تفاوت‌ های تاثیر آن بر زنان

شناخت نوع بیماری ام اس اهمیت ویژه‌ای در تعیین مسیر درمانی دارد. زنان معمولاً بیشتر درگیر نوع عودکننده-بهبودیابنده ام اس می‌شوند، اما خطر ابتلا به فرم پیشرونده نیز وجود دارد.

در نوع عودکننده-بهبودیابنده، علائم ظاهر شده و سپس بهبود می‌یابند، اما در نوع پیشرونده، علائم به مرور زمان شدت می‌گیرند. تفاوت در نوع بیماری می‌تواند بر برنامه درمانی، پاسخ به دارو و کیفیت زندگی بانوان تاثیر قابل توجهی بگذارد. انتخاب درمان مناسب بر اساس نتایج ام آر آی، معاینه بالینی و ویژگی‌های فردی انجام می‌شود.

پیشگیری از ام اس؛ نکات کلیدی برای سلامت بانوان

اقدام‌های پیشگیرانه می‌تواند خطر ابتلا به ام اس را در زنان کاهش دهد. تغییر سبک زندگی، پرهیز از عوامل خطر و تقویت سیستم ایمنی از مهم‌ترین گام‌ها در این مسیر هستند.

متخصصان توصیه می‌کنند بانوان به طور منظم سطح ویتامین دی خون خود را کنترل کنند و در صورت نیاز، مکمل‌های مناسب مصرف نمایند. همچنین دوری از مصرف دخانیات و قلیان، مدیریت استرس‌های روزمره با مشاوره روانشناسی و حفظ وزن مناسب، از مهم‌ترین اقدام‌های پیشگیرانه به شمار می‌رود. این نکات به ویژه برای دختران جوان در دوران بلوغ، اهمیت دوچندانی دارد.

اهمیت ورزش و فعالیت بدنی در پیشگیری از ام اس برای زنان

فعالیت بدنی منظم علاوه بر حفظ سلامت قلب و عروق، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن و کنترل وزن ایفا می‌کند. ورزش می‌تواند خطر ابتلا به ام اس را در زنان به طرز محسوسی کاهش دهد.

نسترن مجدی نسب می‌افزاید که ورزش‌های هوازی منظم مانند پیاده‌روی، شنا و یوگا، می‌توانند سطح سلامت عمومی زنان را ارتقا داده و از بروز چاقی به ویژه در دوران بلوغ جلوگیری کنند. افزودن ورزش به برنامه روزمره زندگی و آگاهی از علائم بیماری، دو ابزار اساسی در مقابله با ام اس محسوب می‌شوند.

نتیجه گیری

بیماری ام اس با تاثیر بیشتر بر بانوان جوان، به عنوان یک تهدید جدی برای سلامت زنان شناخته می‌شود. آگاهی از علائم، اصلاح سبک زندگی، مدیریت استرس و مراجعه به موقع به پزشک، می‌تواند به کنترل بیماری و حفظ کیفیت زندگی کمک شایانی کند. با تحقیقات بیشتر، امید به یافتن درمان‌های مؤثرتر و کاهش بار این بیماری بر دوش بانوان در سراسر جهان وجود دارد.