تأثیر چاقی مادر در بارداری بر افزایش حساسیت فرزند نسبت به عفونت‌

چاقی مادر در دوران بارداری بیش از آنکه فقط مسئله‌ای مربوط به سلامت مادر باشد، می‌تواند تأثیرات بلندمدت بر ایمنی و سلامت کودک نیز داشته باشد. جدیدترین بررسی‌های منتشرشده نشان می‌دهد که نوزادان متولدشده از مادران با شاخص توده بدنی بسیار بالا، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت‌های شدید قرار دارند؛ عواملی که سلامت و زمان بستری شدن آن‌ها در بیمارستان را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

افزایش ۴۱ درصدی پذیرش نوزادان زیر یک‌ سال؛ آمار تکان‌ دهنده‌ ای که باید شنیده شود

مطالعه‌ای طولی که روی ۹۵۴۰ تولد در بریتانیا انجام شد، نشان داد کودکانی که مادرانشان دارای چاقی شدید (شاخص توده بدنی بالای ۳۵) بودند، ۴۱ درصد بیشتر از نوزادان سایر مادران زیر یک‌سال به‌دلیل عفونت در بیمارستان بستری شده‌اند .

• تحلیل‌ها نشان دادند این گروه بیشتر به‌دلیل عفونت‌های تنفسی، گوارشی و ویروسی چندسیستمی بستری شده‌اند، و این آمار حتی در گروه سنی ۵ تا ۱۵ سال تقریبا ۵۳ درصد بیشتر بود .
• از سوی دیگر، تنها ۷٪ از این ارتباط به زایمان زودرس مربوط بوده و عمده علت‌ها شامل زایمان سزارین و چاقی کودک در سن ۴ تا ۵ سالگی بوده‌اند، به‌ترتیب ۲۱ و ۲۶ درصد نقش داشته‌اند .

چاقی بارداری چگونه سیستم ایمنی کودک را تضعیف می‌ کند؟

نقش چاقی مادر در دوران بارداری تنها محدود به افزایش وزن نیست بلکه باعث ایجاد تغییراتی در سیستم ایمنی در حال رشد کودک نیز می‌شود. این تغییرات می‌توانند مسیر زندگی سلامتی کودک را تحت‌تاثیر قرار دهند.

• افزایش حالت التهابی در بدن مادر به‌دلیل توده چربی بیش از حد، می‌تواند با تغییر در بیان ژن‌ها، فرایند التهاب و ترکیب میکروبی روده نوزاد همراه شود، که سیستم ایمنی‌اش را در ابتدای زندگی ضعیف‌تر می‌کند .
• این تغییرات متابولیکی و ژنتیکی ممکن است باعث شود سیستم ایمنی کودک در برابر میکروب‌ها کمتر پاسخگو باشد و در برابر انواع عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر شود .

روند افزایشی چاقی بارداری؛ زنگ خطری برای دولت‌ ها و نظام سلامت

در دو دهه اخیر درصد ابتلای زنان باردار به اضافه وزن و چاقی به‌شدت افزایش یافته است؛ اتفاقی که آینده سلامت جمعیت را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد:

• درصد زنان باردار با چاقی از کمتر از ۹ درصد در دهه ۱۹۹۰ به بیش از ۱۶ درصد در دهه ۲۰۱۰ رسیده است .
• پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ حدود یک‌چهارم مادران باردار جهانی با چاقی دسته ۲ یا ۳ مواجه باشند .

راهکارهای کاهش خطر: از کنترل وزن قبل از بارداری تا حمایت پایدار پس از زایمان

برای کاهش خطرات عفونتی کودکان، تحقیقات شماری از راهکارها را پیشنهاد کرده‌اند. این راهکارها نه تنها سلامت مادران را تضمین می‌کند، بلکه مسیر زندگی ایمن‌تری را برای فرزندان ترسیم می‌نماید.

• پزشکان باید زنان در سن باروری را تشویق کنند تا وزن سالم قبل از بارداری داشته باشند و آن را در دوران بارداری و پس از زایمان نیز حفظ کنند .
• حمایت از رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم و مدیریت وزن در طول بارداری و شیردهی ممکن است به کاهش خطر چاقی کودک و درنتیجه کاهش پذیرش وی حاصل از عفونت کمک کند .
• مداخلاتی مانند تشویق زایمان طبیعی در صورت امکان، مدیریت چاقی کودک، و مراقبت‌های مستمر دوران پس‌از تولد، می‌تواند موثر واقع شود .

نتیجه‌ گیری

مطالعه گسترده نهادهای دانشگاهی آکسفورد در بریتانیا نشان می‌دهد که چاقی شدید مادر در دوران بارداری نه تنها سلامت مادر را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، بلکه خطر ابتلای فرزند را به عفونت‌های شدید تا نوجوانی افزایش می‌دهد. با توجه به شیوع رو به رشد این وضعیت، توجه به وزن مادران در دوران پیش و پس از بارداری امری ضروری است.

با اتخاذ شیوه‌های پیشگیرانه مانند تغذیه مناسب، حمایت نظام مراقبت سلامت و افزایش آگاهی عمومی، می‌توان دوران بارداری ایمن‌تری برای مادران و فرزندان رقم زد و در کاهش هزینه‌های درمانی ناشی از عفونت‌های کودکان موثر بود.